Hoe voorkom je dat je puber gaat vapen?

Vapen, ofwel ‘dampen’ wordt onder jongeren steeds populairder. Doordat de vapes er cool uitzien en er vapes met verschillende smaakjes zijn, zijn ze aantrekkelijk voor steeds jongere kinderen. Per 1 januari 2024 worden deze verschillende smaakjes verboden. Vapes mogen dan alleen nog naar ‘tabak’ smaken.

Niet onschuldig

Het vapen klinkt misschien onschuldig, maar dat is het niet. Hoewel er bij een e-sigaret minder schadelijke stoffen vrijkomen dan bij een normale sigaret, is het zeker niet zonder gezondheidsrisico’s. Want nicotine is erg verslavend. Kinderen kunnen door het gebruik van de e-sigaretten misselijk worden, overgeven of hebben hoofdpijn. En daarbij kan het vapen een opstapje zijn naar een gewone sigaret.

Effecten op de hersenen

Vapen met nicotine heeft bij kinderen, jongeren en jongvolwassenen invloed op de hersenen. Tussen 10 en 24 jaar zijn de hersenen nog volop in ontwikkeling. Het deel van de hersenen dat gevoelig is voor beloningen is al wel ontwikkeld. Daarom werken die smaakjes in vapes zo goed. Maar uit onderzoek blijkt dat als kinderen en jongeren nicotine gebruiken, ze later meer kans hebben op:

• verslaafd raken aan andere drugs of alcohol;
• stemmingsstoornissen, zoals angststoornissen en depressie;
• plotseling en zonder nadenken dingen doen;
• slecht en minder lang kunnen concentreren.

Tip 1: Ga in gesprek met je kind

Ga met je kind in gesprek over vapen en de risico’s daarvan. Onder middelbare scholieren is vapen behoorlijk populair, dus de kans dat je kind er al eens over heeft gehoord is best groot. Vraag wat je kind al weet over vapen, of er kinderen op school zijn die het doen en wat je kind daarvan vindt. Leg uit waarom je niet wilt dat je kind gaat vapen. Laat weten dat je wilt dat je kind gezond is en niet verslaafd raakt aan nicotine. Laat je kind ook nadenken over hoe zij zouden reageren als ze een keer een vape aangeboden krijgen. Leg uit dat ‘nee’ zeggen een optie is en dat je kan weigeren mee te doen. Groepsdruk kan een rol spelen om te gaan roken, drinken of vapen. Je kind moet leren eigen keuzes te maken en weerbaar te worden.

Tip 2: Wat kun je als ouder nog meer doen als je kind vapet?

Probeer in ieder geval de afspraak met je kind te maken dat hij/zij het jou vertelt als hij/zij heeft gerookt. Laat je kind weten dat je het liever hoort in plaats van dat ze het stiekem gaan doen

Probeer als ouder consequent te zijn en maak duidelijk dat je het vape-gedrag afkeurt. Uitspraken als ’daar krijg je later kanker van’ helpen vaak niet. Wat wel werkt is het bespreken van de korte-termijneffecten van nicotine. Kinderen voelen zich vaak helemaal niet lekker door de nicotine. Bovendien speelt geld vaak een rol bij jongeren. Benadruk dat het zonde is als hun zakgeld opgaat aan vapen. Daarnaast is uit onderzoek bekend dat vapen een opstapje is naar roken.

Probeer ook zelf het goede voorbeeld te geven door zelf niet te roken.

Tip 3: Waar kan je kind met vragen terecht?

Heb je een gesprek gehad met je kind over vapen? Wijs je kind dan ook op de jongeren website www.ikstopnu.nl. Hier vinden ze informatie en video’s over korte-termijneffecten en risico’s van roken voor jongeren. Ook zijn er tips om ze te ondersteunen bij een stoppoging zoals apps die ze kunnen gebruiken. Ook kunnen ze gratis bellen met medewerkers van de Stoplijn op telefoonnummer 0800-1995.

Meer tips

• Hoe voorkom je dat je puber gaat roken?
• Hoe voer je een positief gesprek met je puber?
• Hoe werkt het puberbrein?

Bron:

www.helderopvoeden.nl
Jeugdgezondheidszorg Utrecht (jeugdengezinutrecht.nl)
Factsheet Trimbos