Hoe gebruik je een gedragskaart om je kind iets aan te leren?

Soms heeft je kleuter wat extra steun of aanmoediging nodig om gedrag te veranderen. Dit geldt ook om een nieuwe vaardigheid te oefenen of opdrachten af te maken. Een gedragskaart of beloningskaart kan daar bij helpen.

Zo’n kaart is nuttig en effectief voor gebruik op de korte termijn: een paar weken gebruiken en dan weer afbouwen. Het gebruik van de gedragskaart is aan te bevelen voor kinderen tussen de twee en twaalf jaar oud.

Zo werkt de gedragskaart

Je kleuter verdient met goed gedrag stempels, sterretjes stickers of punten op een kaart. Hierdoor krijgt je kleuter het gevoel dat hij/zij iets presteert en erkenning voor zijn/haar inzet.

Het effect van de kaart versterk je wanneer je kleuter een echte beloning verdient. Bijvoorbeeld iets leuks doen met papa of mama, samen een taart bakken of gaan picknicken. Dit geldt ook voor kleine verwennerijen, zoals grabbelen in een doos met hebbedingetjes, een film kijken of het avondeten kiezen. Of voor het iets langer opblijven of extra lang voorlezen. Bij oudere kinderen overleg je samen wat een goede beloning is.

Tip 1: Voorbereiding

Bereid je kleuter voor op het gebruik van de gedragskaart. Leg duidelijk uit wat er van hem/haar verwacht wordt. En wat hij/zij met goed gedrag verdient. Schrijf of teken op de kaart welk goed gedrag je wilt zien. Dus niet het gedrag wat je niet wilt zien.

Tip 2: Plek voor de kaart

Bedenk samen met je kleuter waar je de gedragskaart ophangt. Een kind dat graag aandacht van anderen krijgt vindt het wellicht prettig als de kaart voor iedereen goed te zien is. Bijvoorbeeld een plek op de koelkast. Vindt jouw kleuter dat juist niet prettig, hang de kaart dan op een handige plek buiten het zicht. Bijvoorbeeld aan de binnenkant van een keukenkastje. Kies een plek die makkelijk bereikbaar is zodat je direct kunt reageren als je kleuter een sticker verdient.

Tip 3: Haalbare doelen

Het eerste doel moet voor je kleuter eenvoudig te behalen zijn. Zijn/haar motivatie om met de gedragskaart te werken zal door de succeservaring toenemen.

Tip 4: Beloningen

Kies een beloning waar je kleuter graag zijn/haar best voor doet. De beloning moet iets kleins zijn. Grote cadeaus zijn niet geschikt. Je kunt ze niet vaak inzetten. De kans bestaat dat je kleuter zich op den duur niet meer inspant voor iets kleins.

Tip 5: Geen kritiek

Prijs je kleuter als hij/zij een sticker/beloning heeft verdiend. Geef geen kritiek als je kleuter geen sticker heeft verdiend. Geef de beloning zodra het doel bereikt is. Neem een eenmaal verdiende beloning niet meer af als je kleuter zich misdraagt op een ander punt.

Tip 6: Afbouwen

Haalt je kleuter zijn/haar doel elke dag? Bouw dan de beloningen af door ze minder bereikbaar te maken. Geef de beloning bijvoorbeeld om de dag en vervolgens alleen aan het eind van de week. Bouw het gebruik van de kaart geleidelijk af en maak beloningen minder voorspelbaar. Dit doe je door ze alleen nog af en toe te geven. Blijf je kleuter prijzen wanneer hij/zij zich goed gedraagt.

Meer informatie

- Positief opvoeden: top 10 tips 
- Positief gesprek met je kind

Kijk voor leuke gedragskaarten op gratisbeloningskaart.nl.