Wat is hoogbegaafdheid?

Soms wordt hoogbegaafdheid gelijkgesteld aan hoge intelligentie. Een hoge intelligentie is echter slechts één kenmerk van hoogbegaafdheid. Hoogbegaafde kinderen zijn in meerdere opzichten ‘anders’ dan andere kinderen. Ze zitten anders in elkaar en hebben daarom andere dingen nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen.

Volgens wetenschapper Renzulli beschikt een hoogbegaafd kind over buitengewone capaciteiten (een IQ boven 130), een grote motivatie en creativiteit. Volgens wetenschapper Mönks is de houding en de inbreng van het gezin, de school en de vrienden bepalend voor het tot uiting komen van de buitengewone capaciteiten van een kind.

Kenmerken van hoogbegaafdheid

 De volgende kenmerken blijken veel voor te komen bij hoogbegaafde kinderen:

• hoge intelligentie (IQ hoger dan 130)
• vroege ontwikkeling / ontwikkelingsvoorsprong
• uitblinken in meerdere gebieden
• gemakkelijk kunnen leren
• goed leggen van (causale) verbanden
• makkelijk kunnen analyseren van problemen
• maken van grote denksprongen
• voorkeur voor abstractie
• hoge mate van zelfstandigheid
• brede of juist specifieke interesse/hoge motivatie/veel energie
• creatief/origineel
• perfectionistisch
• apart gevoel voor humor
• hoge mate van concentratie

Signalering

Hoogbegaafde kinderen worden vaak niet herkend. Dat is begrijpelijk want de uitingen van hoogbegaafdheid zijn zo divers dat er geen vastliggende criteria bestaan. Voor een leerkracht is het dan ook moeilijk om hoogbegaafdheid te signaleren. Deze signalering is echter zeer belangrijk. Kinderen die niet gediagnosticeerd worden lopen kans om beneden hun mogelijkheden te presteren en gedemotiveerd te worden. Een duidelijke signalering- en diagnosestructuur op schoolniveau is essentieel voor een vroegtijdige signalering van hoogbegaafde kinderen.

Typen hoogbegaafde kinderen

 Er bestaat niet één type hoogbegaafd kind. Betts & Neihart beschrijven zes profielen van hoogbegaafde leerlingen:

1. de succesvolle leerling: levert goede prestaties, is perfectionistisch, vermijdt risico en zoekt bevestiging van de leerkracht
2. de uitdagende leerling: is creatief, komt op voor eigen opvattingen, is competitief, heeft grote stemmingswisselingen en is eerlijk en direct
3. de onderduikende leerling: ontkent zijn/haar begaafdheid, vermijdt uitdaging, zoekt sociale acceptatie en wisselt in vriendschappen
4. de drop-out: is creatief, neemt onregelmatig deel aan het onderwijs, zoekt buitenschoolse uitdaging, isoleert zichzelf, verstoort, presteert gemiddeld of onder gemiddeld en bekritiseert zichzelf en anderen
5. de leerling met leer- en/of gedragsproblemen: werkt inconsistent, presteert gemiddeld of onder gemiddeld, verstoort en reageert af
6. de zelfstandige leerling: heeft goede sociale vaardigheden, werkt zelfstandig, ontwikkelt eigen doelen, werkt zonder bevestiging, is creatief, komt op voor eigen opvattingen en neemt risico

Lees ook:

Wil jij je kind laten testen op hoogbegaafdheid?

Waar moet je rekening mee houden bij de schoolkeuze voor een hoogbegaafd kind?

Presteert jouw hoogbegaafde kind onder zijn/haar niveau op school?

 Zoekwoorden: hoogbegaafd, hoogbegaafdheid